Mijn top 3 voor de komende paar weken, welke ik met de leerlingen deel en hoe ik probeer de leerlingen te motiveren en te inspireren...

Ik ging de uitdaging met a5a aan om in de herfstvakantie drie boeken te gaan lezen. De leerlingen keken mij lachend en ongeloofwaardig aan en de meeste gaven zonder schaamte aan geen boeken te gaan lezen. Een tiental leerlingen zei er een te gaan lezen. 

Om welke drie boeken gaat het bij mij? 'Denk je dat jij ze ook interessant vindt? Waarom wel, waarom niet?' schreef ik in een stukje in Teams aan de leerlingen. Nou, in ieder geval heeft een schrijver er ooit - in 2018  - bij de nominaties van de Gouden Strop gestaan (https://www.tzum.info/2018/04/nieuws-longlist-bookspot-gouden-strop-2018-met-renate-dorrestein/), de andere schrijver is naar Polen geëmigreerd en heeft vanuit Polen een boek geschreven en de derde heeft naar aanleiding van een MeToo-zaak een boek geschreven. Actueler dan dat kan haast niet. Dus ik heb afgewisseld: van spannend (Dorrestein) tot actueel (Hiemstra) naar een oorlogsboek (ingrijpend), van Pieter van Os. 

'Wat hebben jullie allemaal gelezen?' Durf dat hier op te schrijven en zo motiveren we elkaar. Ik eindigde mijn berichtje met een knipogende smiley. 

De boeken die ik ga lezen en waaruit ik ga voorlezen: 

 

Stichting Lolmakers, workshop, mogelijk gemaakt door ONZ

(https://www.onderwijsnetwerkzuidholland.nl/)

15 oktober 2020

'Ga met een groep jongeren zeilen, ga als docent mee en kijk hoe er een minimaatschappij ontstaat binnen een groep, waarbij je de leerlingen bezig ziet zijn, zoals ze dat in een klassensysteem niet zouden doen: ze hebben de regie, ze leren van elkaar, ze leren aan jou, jullie leren van elkaar. De jongeren weten best hoe ze moeten handelen en jij als docent hoeft niet altijd de persoon te zijn met het enige antwoord. Ook komen de 21e-eeuwse vaardigheden vanzelf aan bod. Voor jou als docent ligt er ook een uitdaging te wachten: durf kwetsbaar te zijn.'

Een van de drie bijeenkomsten was gisteren. Inspirerend en soms zijn er oude bekendheden gegoten in een andere context, daardoor niet minder interessant en zeker iets om over door te denken en hopelijk ook iets om door te mogen geven. 

Motivatie en visie 'Lolmalers': 

Hoe krijg je het vuurtje aan bij jongeren om te willen leren? Daar hebben we drie bijeenkomsten voor. Hoe krijg je die omgeving waarbij leren normaal is? Hoe krijg je een school waarbij geleerd wordt met een knipoog, het is net iets anders. Hoe krijg je het voor elkaar dat je buiten de lessen ook bezig bent met leren binnen andere contexten. De school waarbij docenten en iedereen zeggen: 'It's happening! Er gebeurt hier iets.' Dat is hetzelfde als dat momentje in de les waarbij je dat ook vaker voelt: 'Woehoeee, er gebeurt iets bij de leerlingen!' We kennen allemaal dat soort momenten. 

Vijf 'highlights':

1. Wees authentiek: wie authentiek is werkt vanuit zijn hart. Op die manier ben je niet alleen een motivator, ook een inspirator. 

2. Motiverende rol versus inspirerende rol: 

3. De school is te vergelijken met een ecologisch systeem. Een geheel waarbij alles en iedereen samengaat en het ene invloed heeft op het andere. Leer anders naar je school te kijken. Zie hoe iedereen functioneert en kijk hoe er (samen)gewerkt wordt. Zo zie je ook waar het anders kan om het systeem te verbeteren. 

4. Wij zijn inspiratoren. Wij hebben die zelf ook. Wie dan? werd gevraagd. Mijn kinderen (de kwetsbaarheid van tiener zijn; een krantenbericht waarin stond: 'Leren zonder boeken kan ook' (ik haat methodes en leerboeken, planningen end ergelijke die het spontane leren uitbannen; de trainers op Curaçao: werk vanuit de praktijk. En zo laten we ons weer elke dag inspireren door anderen, gebeurtenissen, et cetera. 

Op naar de volgende bijeenkomst van 'Lolmalers' met een aantal opdrachten. Eerst wil ik de kennis van vandaag laten bezinken en wil ik nadenken over het ecologisch systeem op het Farelcollege. Ik heb daar wel een positief idee over. Een andere gedachte de ik uit wil werken is hoe de zelfregie bij jongeren te verbeteren, als verlenging van 'de verantwoordelijkheid leggen bij de leerlingen'. Volgens mij volgt de regie in handen nemen op het nemen van verantwoordelijkheid. Ik heb me vandaag in ieder geval weer laten inspireren: oudere kennis in een nieuwer jasje en deze kennis blijven toepassen en verbeteren. 

 

 

De Nacht van de Leraar 7 oktober 2020

 Deze bijeenkomst was de vijfde op een rij en dus viert LEF een lustrum of vieren wij een lustrum van vijf jaar van ‘De nacht van de Leraar’, om te vieren dat docenten cruciaal zijn voor het onderwijs en we trots op ons vak mogen zijn. 

Het thema was ‘In vuur en vlam’ en de gastspreker was Karl Raats. Karl Raats is een trainer en procesbegeleider in creativiteit. Hij heeft duizenden managers en ondernemers begeleid met zijn innovatiesessies. Zijn boodschap was ‘Geen permissie, geen regels, maar doe gewoon.’ WE zeggen te vaak ‘Nee, dat kan niet,’ en ‘misschien, maar dan….’,  enzovoorts… En dus gaf hij de ‘Ja-cheque’ aan zijn vrouw als cadeaubon voor haar verjaardag. Zo mocht zij iets vragen waar er bij voorbaat al voor getekend was en er zou dus altijd een ‘Ja’ op komen als antwoord, er is immers voor getekend. Dat om je dromen of ideeën gewoon waar te maken en erin te gaan geloven.

Zo zou het ook in het onderwijs kunnen gaan. Maak je dromen waar. We kregen de opdracht om in groepjes te bespreken wat als iets kleins begon en verwerd tot sneeuwbaleffect en iets groots werd en we bespraken in groepjes met docenten die je niet kende wat je droom zou zijn en waar je dus die ja op kreeg (van die cheque).

 We zijn vandaag dus meer dan een uur online geweest via ‘Zoom’ met heel veel mensen die er net als ik naar toe zouden zijn gegaan en ze hebben ons op die manier geïnspireerd.

 We krijgen een cadeau: het boek van Raats dat Somnium heet.

 

 

 

https://www.trouw.nl/cultuur-media/mildheid-en-genade-maakt-een-comeback-dankzij-premier-rutte~b5b2aacd/?utm_source=link&utm_medium=app&utm_campaign=shared%20content&utm_content=free

Ton den Boon

‘Mildheid en genade’ maakt een comeback dankzij premier Rutte

Ton den Boon23 september 2020, 13:26

Waarden – iedereen heeft er wel een paar en als ze overeenkomen met die van een ander, heten ze gedeelde waarden. Wanneer de leden van een heel volk ze delen, worden ze algauw nationale waarden genoemd. Soms zijn we ons daar niet van bewust, totdat iemand ze benoemt. Zoals premier Rutte deed tijdens het Kamerdebat over minister Grapperhaus. Die had bij zijn bruiloft de coronaregels overtreden en moest zich in het parlement verantwoorden.

Nadat Grapperhaus zijn fout ruiterlijk had erkend, deed de premier in een poging de minister te helpen een beroep op ‘Nederlandse waarden als mildheid en genade’. Met succes, al keerden zijn woorden niet veel later als een boemerang terug: columnisten hoonden het kabinet toen dat niet zoveel ‘mildheid en genade’ aan de dag legde bij de opvang van asielzoekers.

Nou kunnen mildheid en genade best Nederlandse waarden zijn, maar als woordgroep was dit duo vrijwel onbekend. De afgelopen dertig jaar stond de combinatie welgeteld één keer in een Nederlandse krant. Ook in de historische krantendatabank Delpher is ‘mildheid en genade’ met tien hits tussen 1839 en 1989 bepaald niet courant. Hoe kwam Rutte op zijn waarden en woorden? Citeerde hij soms de dichter P.C. Boutens, die in 1925 in een van zijn kwatrijnen schreef: ‘De arbeid des menschen ligt hier in het kwade. / En die van God, in mildheid en genade.’

Vroeger, vooral in de 18de eeuw, werd ‘miltheyd en genaede’ inderdaad soms genoemd als typisch goddelijke eigenschap. Deed Rutte met zijn verwijzing naar ‘mildheid en genade’ een beroep op de onbaatzuchtige goddelijke vergevingsgezindheid, die ook mensen soms aan de dag leggen?

Het is onzeker of Rutte’s waarden in de politiek beklijven, maar ‘mildheid en genade’ heeft in onze woordenschat in elk geval zijn comeback gemaakt.

In de rubriek Taal worden grammaticale geschillen, etymologische enigma’s en andere taaltwijfels voor u opgehelderd door Peter-Arno Coppen en Ton den Boon. Ook een taalvraag? Mail naar p.a.coppen@let.ru.nl of tdb@taalbank.nl.

Inspirerende tekst om te gaan reflecteren op wat leerlingen willen en de rol van de leerling en de docent: verantwoordelijkheid, dromen waarmaken en het fijn hebben op school

  https://incontrolmanagement.wordpress.com/2014/01/18/de-droom-als-verbinding-tussen-strategie-en-werkvloer/

De eerste vier bijeenkomsten met mijn klassen op het Farelcollege: kennismaken, presenteren, lezen, schrijven en verbinden

 

Waar de vakantie van 19/20 toe kan leiden: inspiratie en motivatie! Ik heb er voor 20/21 weer zin in!

Lessen in literatuur omvat naast theorie over literatuur en literatuurgeschiedenis veel meer dan dat en het begint al over wat taal voor effect heeft en daarmee geeft het boek mij een inkijk in mezelf. Ik ontdekte als voorbeeld dat ik altijd al met een filosofische invalshoek pragmatisch bezig ben! Dat leidde ik af uit het eerste hoofdstuk 'Griekse klassieke oudheid - werking'. Dit hoofdstuk, een van de twaalf, bespreekt de werking van taal en niets is minder waar dat taal effect heeft en de luisteraar wordt pas aangezet tot een reactie als deze er zich ook in kan vinden. Dat is hoe ik dit gedeelte snel samenvat. Hoe ik als voorbeeld van die herkenning in mijn eerste lessen van dit schooljaar 20/21 begin, heeft allemaal te maken met het besef van de taaluiting en de 'speech-act-theorie' en dat grijpt terug naar Plato (De grot) en Aristoteles ('mimesis is juist uitbeelding, geen nabootsing, en behelst zeer complexe situaties'). Ik wil verbinden met leerlingen en ze raken en dat kan alleen maar als je snapt wat het effect van taal is en zonder dat te weten heb ik dat dus op de wijze van Korstens opvatting ingebouwd! Het gaat allemaal over de werking van taal, de magie van woorden, het uitspreken van gedachten, het (on)bewust bezig zijn met context en nog veel meer! Taal is een machtig en mooi instrument. 

De auto als metafoor voor literatuur 

F.W. Korsten schrijft op diepzinnige en herkenbare wijze over literatuur en meer in 'Lessen in literatuur' en hij neemt je vanuit de geschiedenis mee naar het 'nu'. 'Wat is literatuur? is een vraag die vrijwel meteen gesteld wordt en het antwoord heeft alles te maken met de geschiedenis van de literatuur, zij het op gesproken wijze, geschreven of wat er nu gebeurt: verflimd en dus gevisualiseerd. 

Het antwoord op de vraag op wat literatuur is, kan net zo goed beantwoord worden als 'wat lekker weer is - maar het gaat om de vraag: wat doet literatuur met je? Dat brengt mij op de bewustere keuze van een literaire benadering naar de leerlingen toe: wat wil je dat een boek met je doet en als je het hebt gelezen: wat deed het boek met je? Ik neem mij dan ook voor om bladzijde14 uit bovenstaand boek voor te lezen; zo ook bladzijde 17, 18 en 19. Dit laatste fragment begint met de metafoor van een auto:'...Een auto is een voorwerp, maar een auto doet wat met je......... De auto heeft een diepgaande invloed op de leefwereld van mensen...' 

Uitdaging, inhoud en doel

Ik weet nu al drie antwoorden op drie vragen die ik mezelf stelde voordat de vakantie begon en op de laatste dag van de vakantie ga ik hierop antwoorden geven. 

Vraag 1: hoe motiveer ik mezelf weer om na deze roerige tijd van het c-woord - ik kan het niet meer uitgesproken krijgen - uitgedaagd aan het werk te gaan en dus lessen voor te bereiden? Vraag 2: hoe ga ik mijn lessen weer inhoud geven? Vraag 3: wat wil ik aankomend jaar bereiken op het Farel voor mezelf. Ik zal heel kort zijn: taal is gewoon mijn ding en dat wil ik overdragen.

En dan nu even per vraag: vraag 1 - De uitdaging: ik ga weer graag aan het werk in de wetenschap dat ik de leerlingen meeneem in hun 'zijn' als basis voor andere elementaire onderdelen van het leven. Dan komt het vak. Dat gaat vanzelf. Vraag 2 - Inhoud:  alles ontstaat door iets (effect/werking van taal) en door zingeving wil ik leerlingen raken en dan krijg ik ze nieuwsgierig en gemotiveerd. Voorbeeld: ik ga eerst met hen aan de slag met wat taal eigenlijk is en daarmee haal ik semantiek en pragmatiek aan en daar ga ik ook voorbeelden van geven om hiermee communicatie uit te leggen als het gaat om het formuleren in hele zinnen. Daar lopen we als docent tegenaan: de leerlingen geven veel te korte antwoorden en zijn dan al snel tevreden. Ook wil ik daarbij levendige voorbeelden geven die tot de verbeelding spreken. Plannen ontstaan als ik dit boek verder lees. Dit wordt vervolgd. Vraag 3 - wat wil ik bereiken: literatuur wil ik anders benaderen, meer vanuit de vraag van wat literatuur met je doet.  Daarnaast wil ik werken met veel betere contexten die nog beter aan gaan sluiten op de belevingswereld van de leerlingen en ik wil het vak interessanter maken en breder naar andere vakken uitdragen. Dat voor wat het vak betreft, maar ik zou ook graag willen werken met workshops, bijvoorbeeld 'journalistiek schrijven'. Daartoe heb ik zijdelings het boek op de afbeelding doorgenomen en zelf wat stukjes beoefend in de vakantie.

 

Lesvoorbereiding in de vakantie

Ik wil het liefst voorbereid zijn. Daar moet ik gemotiveerd voor zijn en daar ging dit artikel ook over: hoe inspireer ik mezelf in de vakantie om er weer een jaar tegenaan te gaan. Ik heb zitten lezen, schrijven, nadenken totdat ik de essentie van het vak Nederlands weer tegenkwam in het eerstgenoemde boek. Dat wil ik doorgeven als rode draad door de leerdoelen heen. Helaas zal toetsing voor de cijfers moeten blijven, maar ik stel mezelf ten doel om de leerlingen net zo te motiveren zoals ik me voel bij interessante literatuur. Daardoor zet ik door en dat inspireerde mij om er weer helemaal voor te willen gaan. 

De lesvoorbereiding in de vakantie zelf is niet helemaal gelukt. De eerste week is rond, doordat ik me liet inspireren door 'Kennismaken en verbinden'. Inhoudelijk kon ik me er niet toe zetten, maar door weer bezig te zijn met verhalen uit de literatuur, kwam die motivatie weer terug. Er flitsen allerlei ideeën voorbij en de eerste ideeën heb ik hierbij vastgelegd als zaadjes, die hopelijk uitgroeien tot mooi werkende activiteiten. Hopelijk ga ik dit samen doen met de collega's. Ik ben benieuwd, want zij zorgen ook voor de nodige inspiratie. 

Alles is taal

Natuurlijk is er buiten Nederlands meer te doen: ik heb het gehad over een gemoderniseerde nieuwsbrief en taalbeleid zit er ook aan te komen. Ik heb een idee: laat het het komende jaar over de communicatie 'an sich' gaan. Daar waar ik het artikel over begon, middels 'Lessen in literatuur'. Hiermee steek ik een nieuw begin van het taalbeleid in een nieuw jasje door het niet weer heel saai over woordenschat en lezen te hebben, wat ook heel belangrijk is, maar hiermee zijn we dan wel bezig met het vakoverstijgende van Nederlands met als intrinsieke en onderliggende boodschap dat alles taal is. Hiermee poog ik dan zoals al geschreven een basis te leggen voor het vakoverstijgende en naast het willen hebben over vakinhouden en 'alles is Nederlands', gaat het dan ook automatisch over hoe ik me uitdruk, hoe ik de boodschap overbreng en hoe ik middels taal dat waar mijn doel ligt, bereik? Daar zie ik voor komend jaar een uitdaging in. Ik denk dat we dan globaal drie jaar kunnen uitlijnen en uiteraard gaan we ons focussen op het eerste jaar: communicatie. Heel simpel: 'less is more'. 

Hoe 'kun je het'? 

Ik ben er weer klaar voor, alhoewel, dat is niet helemaal waar: elk schooljaar is er een nieuw begin en dat begin blijft spannend. Ook ik kan net als vele leerlingen even zo'n laatste nacht na de vakantie niet zo goed slapen. Les geven blijft een mooi vak, zolang je niet alleen bezig wilt zijn met 'teaching to the test.' Misschien klinkt dat raar, maar ik bedoel gewoon te zeggen: lesgeven is de leerling willen raken en daarmee wil je de leerling geïnteresseerd te laten zijn in zichzelf en de omgeving en dan komt al het andere vanzelf. Zo krijgt 'Je kunt het' meer inhoud.