Goede podcast: werkstress-burnout

Podcast

Met havo 4 een klasse - klassenreader maken! Contextrijk of niet?

Vandaag ga ik dat idee uitwerken. 

Natuurlijk is dit niet iets nieuws, maar dat met die recensies vind ik weer wel vernieuwend en ik vind dat het lang geleden is dat ik zoiets activerends gedaan heb. Dus ik ga ermee aan de slag. 

Voor de toetsweek gaan ze een recensie schrijven over het door hen tweede gelezen boek. Daarna laat ik de leerlingen  deze recensie herschrijven en mogen ze deze dus verfraaien met het oog op publicatie voor havo 4. 

Er moet een redactie komen die zorgdraagt voor de randvoorwaarden die bij de reader horen: kaft, titel, voorwoord, volgorde recensies. 

Het mooie van deze opdracht vind ik dat de leerlingen elkaar hopelijk motiveren om lezen interessanter te maken, en niet alleen omdat het moet. Ik denk dat deze manier van verbinden helpt. Tegelijkertijd zijn ze aan het schrijven en zijn ze aan het documenteren. Ook kijken ze kritisch naar eigen werk. 

Wat misschien nog wel het belangrijkste is: ik vind deze opdracht redelijk contextrijk. 

Ik bedenk me nu dat ik er ook de theorie in op laat nemen: Wat is een recensie? Hoe schrijf ik een recensie? En ik heb drie klassen: zal ik er één grote bundel van maken? Of drie verschillende? 

Ik ga dat nu even op een rijtje zetten. 

Het zoveelste boek over literatuur(geschiedenis): wat een toegankelijk en mooi boek is dit!

 

Rond 2012 kreeg ik les van Bas Jongenelen aan de opleiding Master Nederlands bij Fontys in Tilburg en ik kende de enthousiaste verteltrant van deze docent al. Ik vond de manier waarop hij boeken met elkaar verbond en hoe hij daarover vertelde fascinerend. Alle studenten hingen aan zijn lippen en elk verhaal beleefde je mee, alsof je er zelf een rol in speelde. Ik zal deze inspirerende docent en zijn lessen nooit vergeten. 

Laatst heb ik nog naar twee podcasts geluisterd, waarin hij ook weer inzicht geeft over literatuur en waarin hij vertelde over zijn geschreven boek, hier links afgebeeld. Een paar uitspraken: 'Elk boek kun je zien als een 'mop' , een verzinsel' - natuurlijk bracht de heer Jongenelen nuances aan en 'Een boek, een verhaal dus, gaat altijd over iets bijzonders, iets nieuws, anders hoeft er geen boek over geschreven te worden. Dan wordt het niet verkocht en niet gelezen'. 'Nu is een gebruiksaanwijzing bij een apparaat geen literatuur, maar wie weet wordt deze over een paar eeuwen wel als literatuur gezien'. Prachtig, zoals hij 'Er staat een paard in de gang' van André van Duin vertaalde naar meerdere interpretaties met onder andere als 'onderpand' dat dieren in de middeleeuwen door hun instinct, hun natuurlijke drift, symbool staan voor het seksuele. Natuurlijk kan er ook gewoon een echt paard in de gang staan, maar waarom is dan 'buurvrouw Jansen', en niet 'buurman Jansen'? Zo had ik er nog nooit naar gekeken en ik dwaalde weer af naar zijn lessen literatuurgeschiedenis, rond 2012. Wat kan Bas Jongenelen vertellen! 

Ik heb veel boeken die over literatuurgeschiedenis gaan, maar dit boek is zo toegankelijk en luchtig geschreven en tegelijkertijd geniet ik terwijl ik het lees:  het prachtige literaire jargon en zijn  woordgebruik en associatieve zinnen, die ongedwongen in elkaar overlopen: van het ene landschap van woorden ga je vloeiend over  naar het andere landschap. Ik prevaleer Basisboek historische letterkunde boven alle andere werken. Ik ga 'Basisboek historische letterkunde' in mijn lessen dan ook een plekje geven. 

Ik kwam op dit boek door het recente artikel uit het NRC:

 

'We are Lady Parts': een prachtige serie over diversiteit, samenwerken,.., en het op zoek zijn naar jezelf.

'We are Lady Parts' zou iedereen moeten kijken. Ook voor leerlingen vanaf de derde is deze serie een aanrader, omdat veel aspecten/vraagstukken en de manier waarop 'de idee' uitgedragen wordt,  actueel zijn:  accepteer de ander zoals ie is, accepteer jezelf, je bent niet alleen, ..., en wat de titel van deze tekst aangeeft: de serie laat je nadenken over de zoektocht naar wie je bent. Het is ook oké om daarbij soms andere beslissingen te nemen die indruisen tegen wat je zelf wilt, of tegen wat anderen van je verwachten. Uiteindelijk gaat het om zelfacceptatie. Dit is dus materiaal voor burgerschap op school en voor de leerlingen om over zichzelf en na te denken en om stil te staan bij hun rol in de maatschappij en hun verantwoordelijkheid daarbij ten aanzien van de anderen in de maatschappij. 

Van de muziek ben ik geen fan, maar als kunstuiting bij 'de idee' is deze muziek met haar teksten en uitvoering perfect. Wat ik vooral heel mooi vind, zijn de dialogen en is de nadruk die op vriendschap ligt. Deze serie vormt ook een tegengeluid van wat we al een paar jaar missen: verbinding in plaats van polarisatie. Dat zorgt dan tevens voor een verruiming van positieve persoonlijkheidsontwikkelingen in de maatschappij, zoals ik ernaar kijk. Bijzonder knap van de schrijfster Nina Manzoor is dat ze meerdere lagen raakt, wat terug te lezen is in het volgende artikel: 

Nida Manzoor: schrijfster van 'We are Lady Parts' en de winnares van Rose d'or Awards. Het gaat om de acteurs die op meerdere gebieden erg getalenteerd zijn . Wat de serie met de kijker doet, dan gaat het om de gelaagdheid van het aanwezig zijn van stereotiepe beelden in de maatschappij: daarmee wordt op een vaker komische maar ook af en toe dramatische manier mee afgerekend. Dat geeft een bevrijdend gevoel en doet wederom eer aan verbinding. 

Nu is 'We are Lady Parts' te  volgen op NPO+ en deze serie is volgens mij ook online te vinden. 

En dan nu het onderwijs

Hoe zou ik deze serie inbedden? Het is niet gebruikelijk om te werken met series die veel tijd in beslag nemen en toch wil ik deze uitdaging aangaan, omdat 'We are Lady Parts' veel pedagogisch en didactisch materiaal oplevert. 

Zo zie ik het nu voor me. Als een pilot neem ik havo 4. Ik zou drie weken lang elke week twee afleveringen op school bekijken en deze bespreken met de leerlingen. Ik zou ze het liefst ook thuis laten kijken, maar niet iedereen heeft die mogelijkheid. 

Dan ontstaat er een scala aan mogelijkheden die je met deze serie zou kunnen doen. Ik hoop dat we het kunnen gaan hebben over verschillende talenten in de klas: van het kunnen schrijven van liedjes tot en met muziek maken, dans, acteren en je zou er samen iets mee kunnen ontwikkelen. Dit zou vakoverstijgend kunnen zijn met CKV of andere creatieve lessen. Ook is het 'een must' om te praten over 'fake news' en hoe de lezers van dit nieuws ermee omgaan. De journalist in de serie speelt daar een belangrijke rol in. Dan zouden andere onderwerpen kunnen zijn: praten over diversiteit en het stereotiepe denken. Bij het mentoruur zouden we het kunnen hebben over de persoonlijke ontplooiing en dromen: ben je ergens in gefascineerd en zou je dat willen bereiken? Ook zouden gesprekken  gewoon kunnen gaan over het in jezelf geloven en het halen van je diploma en nadenken over wat je wilt na de havo. 

Bij Nederlands zou ik deze serie kunnen verbinden aan literatuur: kies een boek dat gaat over diversiteit, het io zoek zijn naar jezelf, vriendschap, et cetera,  en daar zou ik groepspresentaties aan kunnen verbinden. Dat zou samen kunnen gaan met het eerste idee: creëer samen een geheel waarbij poëzie, muziek en drama onderdeel van uit kunnen maken. Dit zou zelfs uit kunnen groeien tot een thematische middag of avond waarbij identiteit en talentontwikkeling centraal staan. 

Mijn onderliggende visie

Met zoveel vaardigheden en creatief bezig zijn, waarbij intrinsieke motivatie de boventoon voert, is er sprake van uitdagend leren. Samen en in en buiten de lessen om zijn we bezig creaties te maken van onderwerpen die er echt toe doen. Elementen die onderdeel uitmaken van de ontwikkeling van adolescenten naar volwassenheid in een maatschappij die werkt middels verbonden zijn en waarbij op een positieve opbouwende manier met elkaar omgegaan wordt. 

De nadruk ligt niet meer op het moeten presteren, maar samen er wat van maken. We zijn samen aan het leren. Natuurlijk houd ik de einddoelen en domeinen, ook leerlijnen, nauwgezet in het oog. Dat is juist de uitdaging! Ik verwerk deze in dit soort lessen, in samenwerking met andere docenten van allerlei vakken. Ja, dit is op zich ook mijn droom en mijn talent, als ik dat zo mag zeggen. Maak leren uitdagend. Leg niet de nadruk op prestatiedrang, maar combineer het cognitieve met het persoonlijke met het idee dat iedereen waardevol is. In de maatschappij hebben we elkaar namelijk nodig en iedereen is gelijkwaardig, dus waarom zouden we een elkaar beconcurrerend systeem niet kunnen verwisselen met 'samen naar de top' en dan echt doen aan maatwerk. In principe draag ik die boodschap in mijn lessen uit. 

Met nadruk zeg ik erbij dat alle onderdelen aanwezig zijn: van de noodzakelijke vaardigheden op het gebied van lezen, schrijven, presenteren, debatteren en ga zo maar door. Het idee is: onderwijzen doen we samen. Zo'n serie als 'We are Lady Parts' brengt mij weer bij wie ik zelf als docent ben: er willen zijn voor de leerlingen met het vak Nederlands als invalshoek en met creatie als mijn drijfveer. 

Meer informatie over de serie: 

We are Lady Parts 

De Nationale Dodenherdenking van 4 mei 2021: Poëzie in de klas...Prachtig voorbeeld!/Amara van der Elst/poetry slam en spoken word

Dit mooie onderwerp voor poëzie in de bovenbouw havo/vwo heb ik van deze bron: https://www.facebook.com/groups/feed/

Mijn aanvulling is deze: 

Dit onderdeel leent zich voor meerdere mooie educatieve en thematische les - en schooldoelen, en voor literaire doelen. Ik zou er een gesprek over willen voeren. Gisteren beluisterde ik de mooie woorden van een wat oudere mevrouw op tv. Ze zei: 'Tieners mogen zich meer verantwoordelijk opstellen in deze wereld tegenover anderen.' Ik neem dit mee in een lessencyclus voor volgend jaar en ik zal het noemen: 'Literatuur en samenleving'. Ondertitel: Welke rol heb jij als mens  in de samenleving? 

Het begin zal zijn: dit gedicht. Een onderdeel zal zijn: probeer zelf een 'spoken word' te schrijven met dit thema. Dit leent zich weer voor vakoverstijgende activiteiten en voor een thema in de activiteitenweek op het Farelcollege. 

Spoken poetry 

Aanpak: 

Wil je naar aanleiding van het gedicht dat de 19-jarige Amara van der Elst voordroeg tijdens de Dodenherdenking op de Dam aandacht besteden aan poetry slam en spoken word in de klas? Hierbij vier tips:

Tip 1. De complete tekst van haar gedicht vind je op de site van Nationaal Comité 4 en 5 mei: https://www.4en5mei.nl/.../amara-van-der-elst-spoken-word...

Tip 2. In de brochure 'Handleiding voor podiumdichters', een gratis online pdf van Creatief Schrijven, staan bruikbare tips rond poetry slam: https://creatiefschrijven.fra1.digitaloceanspaces.com/...

Tip 3. Bruikbare Nederlandstalige spoken wordgedichten vind je in de bloemlezing 'Hardop', samengesteld door Babs Gons: https://www.atlascontact.nl/boek/hardop/

Tip 4. Bruikbare opnames van Nederlandstalige poetry slamgedichten vind je via het Vimeokanaal van International Literature Festival Utrecht (ILFU), in de vorm van opnames van de finales van het NK Poetry Slam: https://vimeo.com/ilfu

Zijn dit zo ongeveer dezelfde tips als de tips die ik gaf na het spoken word-optreden van Amanda Gorman tijdens de inauguratie van Joe Biden? Yep. Zegt dat iets over de positie van spoken word in verschillende Westerse culturen in 2021? Jazeker.

Veel plezier!

#poezieindeklas

De complete tekst:

waar woorden tekortschieten
raakt de waarheid het hardst
wat gedaan is zouden we liever vergeten
maar niet de lessen die het meebracht
want waar de een niet weet
kan de ander aanvullen
waar we nooit geweten
is soms het schadelijkst
soms willen we alles maar loslaten
maar wanneer we de handen openvouwen
zien we niet wat we allemaal op ons rug dragen
de rouw zelfs voor onszelf onzichtbaar geworden
de wonden ondichtbaar
want hoe verzacht je oude pijn met nieuwe woorden?
is het ‘geleden onder’ of ‘gestreden voor’
wanneer twee verhaallijnen door mijn bloed stromen
waar Indo en Nederlander in één lichaam samenkomen
wie is dan de sterkste vechter in de kooi?
ik leerde half en half maken heel mooi

er is gevochten en gevallen voor waar ik nu sta
ogen nog vochtig in dankbaar bestaan
bewust van verleden
wijzer in het heden
de pijn morgen nog steeds niet volledig verdwenen
er zijn wonden onder de huid die niet helen
nog honderden ongehoorde verhalen te delen
je hoort de echo in de stilte

niet wie harder schreeuwt
maar stiller denkt
niet wie harder schreeuwt
maar stil herdenkt

Online lessen op Het Farelcollege: online toetsen! Een nieuwe uitdaging!

 

Bovenstaand beeld hebben we nu even niet: allerlei leerlingen in de pauze, gezellig, op het plein. De examenklassen zijn er gelukkig wel. Aan de andere klassen geven wij veelal online les en dat doen we steeds beter. 

Deze keer gaan de docenten en de leerlingen zich richten op betrouwbaar (formatief en summatief) online toetsen. Dat betekent dat we de leerlingen weer meer kunnen gaan uitdagen! Op dit moment onderzoeken we bij Nederlands numo.nl en onlineslagen.nl. 

In het kort: 

Ik vind beide websites, waarop online getoetst kan worden, erg goed. Ik heb op numo.nl twee toetsen uitgeprobeerd en ik merk dat er kleine foutjes zijn, inde in plaats van in de, maar dat mag de pret niet drukken. Als ik een leerling was, zou ik deze manier van toetsen en het maatwerk daarbij prettig vinden. Ik vind de (inhoud van de) oefeningen afwisselend en het is eens wat anders dan oefeningen maken in je boek. De instructies zijn duidelijk en ik kan als leerling zien wat ik geleerd heb en hoe ver ik ben. Als docent kan ik zien hoe ver alle leerlingen zijn. 

'Onlineslagen' vind ik een bekroning op ons werk in de examenklassen: extra oefenen. Ik hang de theorie van micro-meso-macro altijd aan en dit sluit er keurig op aan. Er kan naar hartelust geoefend worden door de examenleerlingen. De site biedt tot slot veel mogelijkheden tot differentiatie in havo 5 en atheneum 6.

Ik zeg: 'Doen.' 

Mijn top 3 voor de komende paar weken, welke ik met de leerlingen deel en hoe ik probeer de leerlingen te motiveren en te inspireren...

Ik ging de uitdaging met a5a aan om in de herfstvakantie drie boeken te gaan lezen. De leerlingen keken mij lachend en ongeloofwaardig aan en de meeste gaven zonder schaamte aan geen boeken te gaan lezen. Een tiental leerlingen zei er een te gaan lezen. 

Om welke drie boeken gaat het bij mij? 'Denk je dat jij ze ook interessant vindt? Waarom wel, waarom niet?' schreef ik in een stukje in Teams aan de leerlingen. Nou, in ieder geval heeft een schrijver er ooit - in 2018  - bij de nominaties van de Gouden Strop gestaan (https://www.tzum.info/2018/04/nieuws-longlist-bookspot-gouden-strop-2018-met-renate-dorrestein/), de andere schrijver is naar Polen geëmigreerd en heeft vanuit Polen een boek geschreven en de derde heeft naar aanleiding van een MeToo-zaak een boek geschreven. Actueler dan dat kan haast niet. Dus ik heb afgewisseld: van spannend (Dorrestein) tot actueel (Hiemstra) naar een oorlogsboek (ingrijpend), van Pieter van Os. 

'Wat hebben jullie allemaal gelezen?' Durf dat hier op te schrijven en zo motiveren we elkaar. Ik eindigde mijn berichtje met een knipogende smiley. 

De boeken die ik ga lezen en waaruit ik ga voorlezen: 

 

Stichting Lolmakers, workshop, mogelijk gemaakt door ONZ

(https://www.onderwijsnetwerkzuidholland.nl/)

15 oktober 2020

'Ga met een groep jongeren zeilen, ga als docent mee en kijk hoe er een minimaatschappij ontstaat binnen een groep, waarbij je de leerlingen bezig ziet zijn, zoals ze dat in een klassensysteem niet zouden doen: ze hebben de regie, ze leren van elkaar, ze leren aan jou, jullie leren van elkaar. De jongeren weten best hoe ze moeten handelen en jij als docent hoeft niet altijd de persoon te zijn met het enige antwoord. Ook komen de 21e-eeuwse vaardigheden vanzelf aan bod. Voor jou als docent ligt er ook een uitdaging te wachten: durf kwetsbaar te zijn.'

Een van de drie bijeenkomsten was gisteren. Inspirerend en soms zijn er oude bekendheden gegoten in een andere context, daardoor niet minder interessant en zeker iets om over door te denken en hopelijk ook iets om door te mogen geven. 

Motivatie en visie 'Lolmalers': 

Hoe krijg je het vuurtje aan bij jongeren om te willen leren? Daar hebben we drie bijeenkomsten voor. Hoe krijg je die omgeving waarbij leren normaal is? Hoe krijg je een school waarbij geleerd wordt met een knipoog, het is net iets anders. Hoe krijg je het voor elkaar dat je buiten de lessen ook bezig bent met leren binnen andere contexten. De school waarbij docenten en iedereen zeggen: 'It's happening! Er gebeurt hier iets.' Dat is hetzelfde als dat momentje in de les waarbij je dat ook vaker voelt: 'Woehoeee, er gebeurt iets bij de leerlingen!' We kennen allemaal dat soort momenten. 

Vijf 'highlights':

1. Wees authentiek: wie authentiek is werkt vanuit zijn hart. Op die manier ben je niet alleen een motivator, ook een inspirator. 

2. Motiverende rol versus inspirerende rol: 

3. De school is te vergelijken met een ecologisch systeem. Een geheel waarbij alles en iedereen samengaat en het ene invloed heeft op het andere. Leer anders naar je school te kijken. Zie hoe iedereen functioneert en kijk hoe er (samen)gewerkt wordt. Zo zie je ook waar het anders kan om het systeem te verbeteren. 

4. Wij zijn inspiratoren. Wij hebben die zelf ook. Wie dan? werd gevraagd. Mijn kinderen (de kwetsbaarheid van tiener zijn; een krantenbericht waarin stond: 'Leren zonder boeken kan ook' (ik haat methodes en leerboeken, planningen end ergelijke die het spontane leren uitbannen; de trainers op Curaçao: werk vanuit de praktijk. En zo laten we ons weer elke dag inspireren door anderen, gebeurtenissen, et cetera. 

Op naar de volgende bijeenkomst van 'Lolmalers' met een aantal opdrachten. Eerst wil ik de kennis van vandaag laten bezinken en wil ik nadenken over het ecologisch systeem op het Farelcollege. Ik heb daar wel een positief idee over. Een andere gedachte de ik uit wil werken is hoe de zelfregie bij jongeren te verbeteren, als verlenging van 'de verantwoordelijkheid leggen bij de leerlingen'. Volgens mij volgt de regie in handen nemen op het nemen van verantwoordelijkheid. Ik heb me vandaag in ieder geval weer laten inspireren: oudere kennis in een nieuwer jasje en deze kennis blijven toepassen en verbeteren. 

 

 

De Nacht van de Leraar 7 oktober 2020

 Deze bijeenkomst was de vijfde op een rij en dus viert LEF een lustrum of vieren wij een lustrum van vijf jaar van ‘De nacht van de Leraar’, om te vieren dat docenten cruciaal zijn voor het onderwijs en we trots op ons vak mogen zijn. 

Het thema was ‘In vuur en vlam’ en de gastspreker was Karl Raats. Karl Raats is een trainer en procesbegeleider in creativiteit. Hij heeft duizenden managers en ondernemers begeleid met zijn innovatiesessies. Zijn boodschap was ‘Geen permissie, geen regels, maar doe gewoon.’ WE zeggen te vaak ‘Nee, dat kan niet,’ en ‘misschien, maar dan….’,  enzovoorts… En dus gaf hij de ‘Ja-cheque’ aan zijn vrouw als cadeaubon voor haar verjaardag. Zo mocht zij iets vragen waar er bij voorbaat al voor getekend was en er zou dus altijd een ‘Ja’ op komen als antwoord, er is immers voor getekend. Dat om je dromen of ideeën gewoon waar te maken en erin te gaan geloven.

Zo zou het ook in het onderwijs kunnen gaan. Maak je dromen waar. We kregen de opdracht om in groepjes te bespreken wat als iets kleins begon en verwerd tot sneeuwbaleffect en iets groots werd en we bespraken in groepjes met docenten die je niet kende wat je droom zou zijn en waar je dus die ja op kreeg (van die cheque).

 We zijn vandaag dus meer dan een uur online geweest via ‘Zoom’ met heel veel mensen die er net als ik naar toe zouden zijn gegaan en ze hebben ons op die manier geïnspireerd.

 We krijgen een cadeau: het boek van Raats dat Somnium heet.

 

 

 

https://www.trouw.nl/cultuur-media/mildheid-en-genade-maakt-een-comeback-dankzij-premier-rutte~b5b2aacd/?utm_source=link&utm_medium=app&utm_campaign=shared%20content&utm_content=free

Ton den Boon

‘Mildheid en genade’ maakt een comeback dankzij premier Rutte

Ton den Boon23 september 2020, 13:26

Waarden – iedereen heeft er wel een paar en als ze overeenkomen met die van een ander, heten ze gedeelde waarden. Wanneer de leden van een heel volk ze delen, worden ze algauw nationale waarden genoemd. Soms zijn we ons daar niet van bewust, totdat iemand ze benoemt. Zoals premier Rutte deed tijdens het Kamerdebat over minister Grapperhaus. Die had bij zijn bruiloft de coronaregels overtreden en moest zich in het parlement verantwoorden.

Nadat Grapperhaus zijn fout ruiterlijk had erkend, deed de premier in een poging de minister te helpen een beroep op ‘Nederlandse waarden als mildheid en genade’. Met succes, al keerden zijn woorden niet veel later als een boemerang terug: columnisten hoonden het kabinet toen dat niet zoveel ‘mildheid en genade’ aan de dag legde bij de opvang van asielzoekers.

Nou kunnen mildheid en genade best Nederlandse waarden zijn, maar als woordgroep was dit duo vrijwel onbekend. De afgelopen dertig jaar stond de combinatie welgeteld één keer in een Nederlandse krant. Ook in de historische krantendatabank Delpher is ‘mildheid en genade’ met tien hits tussen 1839 en 1989 bepaald niet courant. Hoe kwam Rutte op zijn waarden en woorden? Citeerde hij soms de dichter P.C. Boutens, die in 1925 in een van zijn kwatrijnen schreef: ‘De arbeid des menschen ligt hier in het kwade. / En die van God, in mildheid en genade.’

Vroeger, vooral in de 18de eeuw, werd ‘miltheyd en genaede’ inderdaad soms genoemd als typisch goddelijke eigenschap. Deed Rutte met zijn verwijzing naar ‘mildheid en genade’ een beroep op de onbaatzuchtige goddelijke vergevingsgezindheid, die ook mensen soms aan de dag leggen?

Het is onzeker of Rutte’s waarden in de politiek beklijven, maar ‘mildheid en genade’ heeft in onze woordenschat in elk geval zijn comeback gemaakt.

In de rubriek Taal worden grammaticale geschillen, etymologische enigma’s en andere taaltwijfels voor u opgehelderd door Peter-Arno Coppen en Ton den Boon. Ook een taalvraag? Mail naar p.a.coppen@let.ru.nl of tdb@taalbank.nl.

Inspirerende tekst om te gaan reflecteren op wat leerlingen willen en de rol van de leerling en de docent: verantwoordelijkheid, dromen waarmaken en het fijn hebben op school

  https://incontrolmanagement.wordpress.com/2014/01/18/de-droom-als-verbinding-tussen-strategie-en-werkvloer/