Gezamenlijke aanpak leesvaardigheid??

Over welk boek gaan deze mooie tekeningen?

In het echt is deze nog veel mooier. De details zijn geweldig! Ik ben erg trots op deze leerling die haar boek op een prachtige manier heeft uitgebeeld. Ra ra ra om welk boek gaat het?

brief aan platform 'Taal en rekenen'

Etten-Leur, 12 december 2014

Onderwerp: www.astridwillemse.blogspot.com

Beste collega’s,

Een tijdje terug (vier maanden geleden?) heb ik jullie verteld wat ik van plan was met literatuur en heb ik om ideeën gevraagd. Ik ben inmiddels een andere weg ingeslagen en zoek via een blogspot houvast en creatie.

Misschien hebben jullie ook een website of blogspot en hebben jullie daarop interessante informatie staan of vragen jullie om informatie aan elkaar. We zijn met een aantal mensen en iedereen is op zijn manier bezig. Ik dacht dus dat het ook een beetje tijd werd om op deze manier te gaan werken. Ik ben langzaamaan mijn ideeën aan het vormgeven op mijn blogspot. OP deze wijze hoop ik een netwerk te vormen, ideeën meer impact te geven en mezelf ook meer uit te dagen om ideeën ten uitvoer te brengen.

Er zijn een heleboel blogspot-schrijvers die de wijsheid in pacht hebben en dat vind ik heel knap. Ook denk ik aan ‘Flipping the classroom’ – speciaal van Arnoud Kuiper.  Ik werk zoals ik dan weer ben: gaandeweg worden mijn ideeën vormgegeven op deze blogspot en ik probeer op deze manier met mijn fulltime baan en de beperkte tijd die ik heb toch te werken aan onderwijsvernieuwing. Ik denk dat het mogelijk is  dat we elkaar op deze nieuwe wijze  kunnen aanvullen; al is het alleen nog maar belangstelling hebben voor en zelf ook op eigen werkwijze werken aan persoonlijke ontwikkeling.

Ik denk dat we ons beroep op deze manier ook meer inhoud kunnen geven.
Lees, kijk, volg en deel maar: www.astridwillemse.blogspot.com

Ik hoop op jullie reactie en/of ideeën.

Groetjes,
Astrid
KSE
Etten-Leur

Gedocumenteerd schrijven (9/11 en de jaren erna) en leesvaardigheid (havo 4)

Naast het lezen van boeken en het actief bezig zijn met de leerlingen met het verwerken ervan, ben ik plannen aan het bedenken voor gedocumenteerd schrijven en leesvaardigheid. De eerste betreft havo 5 en de andere is bestemd voor havo 4.
Alles omtrent gedocumenteerd schrijven is al geregeld op school: het onderwerp staat vast, de pakketten zijn uitgedeeld, de opdracht is er ook al. Nu nog de weg er naartoe.
Opdracht 1: simpel: nummeren en globaal doornemen van de artikelen (50 blz.)
Opdracht 2: belangrijke zinnen markeren, woorden die moeilijk zijn opzoeken
Opdracht 3: werken met expertgroepen: iedere groep is verantwoordelijk voor een aantal artikelen en maakt er een samenvatting van.
Opdracht 4: discussie-opdrachten
Opdracht 5: stijl - en spellingoefeningen
Opdracht 6: oefenopdrachten/ feedback van elkaar en herschrijven.
Nu bedenk ik ook dat ik een ingezonden brief uitkies en de leerlingen dus een alinea laat schrijven.

In havo 4 is leesvaardigheid aan de orde. De filmpjes van de heer Kuiper heb ik ingezet. Dus de hoofdstukken 1 tot en met 5 uit Nieuw Nederlands zijn  samengevat op een visuele manier. Nu maak ik uit elk hoofdstuk een tekst met met opdrachten met de leerlingen, zodat alle onderwerpen worden geoefend. Daarnaast mogen ze werken aan werkstuk 2 en aan leesboek 2. Ook ga ik van de week aan de slag met type vragen en het examen. Ook wil ik activerende opdrachten met elke tekst doen. Tekst opdelen in blokjes en iedereen vertelt zijn deel; type vragen bespreken en aan de hand daarvan een tekst geven en zelf vragen laten bedenken; laat de leerlingen zelf een tekstinhoud in de juiste volgorde leggen, enzovoort.

Nu ga ik aan de slag met werkstuk 2 van havo 4: één leerling vroeg nog om een verklaring bij de stromingen.

Boek 2 Powerpoint

https://am3-broadcast.officeapps.live.com/m/Broadcast.aspx?Fi=7ba9282c4b044ebe%5F04a3fdc9%2D6285%2D4449%2D8625%2D242fb3662791%2Epptx

Als poster in het klaslokaal? Ik zeg: doen!! Als voorbeeld van een ellips

Jij denkt
dat als ik
dat jij dan
zodat jij mij
en ik niet

als jij denkt
dat ik dan
zal ik
zodat ik jou
en jij niet


Harry Mulisch (1927-2010)

Leesvaardigheid: macro-meso-micro

'Juf, ik begrijp die vraag niet.'De leerling wijst een alinea aan. Met dit schema kon ik toen heel makkelijk aangeven dat deze leerling wel lette op de zin zelf (micro) waarop de vraag betrekking had, maar dat hij er omheen moest lezen (de volgende alinea's: meso).

De leerlingen beginnen vaak lukraak aan de vragen. Aan de hand van dit kader probeer ik ze daarvan te weerhouden en als ze dat dan toch doen - en dat doen ze dan - en ze lopen stuk op de vragen, kom ik weer terug op het intensief lezen en het begrijpen van de hele tekst (macro).

POL afsluiting boek 1, op naar boek 2 en macro-meso-micro bij leesvaardigheid

Boek 1 is afgesloten. Op naar boek 2 met havo 4. Nog twee weken.
Hoe heb ik het afgesloten? Alle leerlingen hebben hun mogen werk mogen bewonderen. Of hun werk zaten in de reader, of het was geplastificeerd. Ik zag enthousiasme en bewondering toen ze de producten zagen. Ook hebben sommigen een keuze voor het volgende boek weten te maken.

Nu ben ik benieuwd naar het vervolg. Op 16 december zou opdracht 2 af moeten zijn. Een trailer, een animatie, een interview, een tekening, ....

Maar nu ook leesvaardigheid: ik heb in elke klas de begrippen macro-meso-micro uitgelegd. Ik ga er zo een foto van publiceren.

Even de rem op voortvarende project 'Leesvaardigheid in een nieuw jasje'?

Ja! Ik moet mezelf even remmen en meerdere docenten zullen zichzelf hierin herkennen. Als je nu eenmaal het woordje 'project'of 'vernieuwen'tussen je voor - en achternaam hebt staan, dan moet je soms wel even stilstaan. 'Hold your horses', hoor ik een collega een paar jaar geleden nog zeggen.
De leerlingen hebben soms ook even behoefte aan rust en 'back to basics'. We kunnen niet aan het stuiteren blijven en ik denk dat concentratie en focus ook meer bij leesvaardigheid passen. Maar ik wil er wel wat mee. Wat dan?

Ik wilde op de eerste plaats meerdere teksten over één onderwerp aanbieden. Daarnaast wilde ik 15 onderwerpen zoeken met de teksten erbij, natuurlijk, en ik zou de leerlingen hebben gevraagd er 5 van te lezen en er keuzeopdrachten bij te maken gerelateerd aan leesvaardigheid (bijvoorbeeld: bedenk zelf vragen bij de tekst). Deze teksten zouden vakoverstijgend zijn, actueel en ik zou teksten zoeken die blijvend aangeboden konden worden. Het zou een reader zijn die ik elke keer aan zou kunnen vullen en zo zouden we ook het nieuws wat beter kunnen volgen, Ook zou er in de reader in het begin aandacht moeten zijn voor waar ze uiteindelijk in havo 5 eindigen: het examen. Tot slot wilde ik dat de leerlingen een dossier bij zouden houden.

Wat hierboven staat, ga ik allemaal nog steeds doen op het dossier na, maar ik zal in deze het boek volgen. Nieuw Nederlands biedt uitstekende opdrachten aan. Daar is niets mis mee. Ik kreeg wel wat weerstand daarbij. ('Alweer een dossier!! We moeten al zoveel') . Ik denk dat die geluiden realistisch zijn. Ze zijn zich al aan het focussen op hun leesboek, dan literatuurgeschiedenis er nog bij. Laat ik bij leesvaardigheid dan wel bemiddelen tussen dossier en Nieuw Nederlands. Wat ik ook meeneem is het proeven aan het examen. Ik ga nu nadenken of ik de leerlingen deze (voor een deel) laat maken of niet. De ene zegt dat ze er nog niet aan toe zijn en de andere zegt dat het een goede oefening is en dat het wel kan. Dat wordt vervolgd....

Kortom: ik gooi de rem er een beetje op. Ik vernieuw in het klein door de eindfase te laten zien, sowieso door voor activerende opdrachten te zorgen en door enkele andere teksten te zorgen naast de methode. Vijf teksten. leerlingen in groepjes: laten lezen en samenvatten en er dan iets mee laten doen. Of de teksten laten rouleren. We kunnen alle kanten op. Dat maakt het onderwijs zo uitdagend! Ook dat moet in ieder geval nog een mooi staartje krijgen. Volgend jaar ga ik er dan een echt ander jasje omheen doen.

Afronding leesbeleving deel 1,op naar 2 en het geven van cijfers

Maandag en dinsdag kan ik mijn leerlingen uit havo 4 echt laten zien wat ze eigenlijk voor geweldig werk gedaan hebben. Schiet me ook te binnen dat ik na verwerkingsopdracht 2 of 3 zal gaan vragen of ik de leerlingen echt intensiever met hun boek  bezig zijn geweest. Ik wil graag weten of ze zich meer voor literatuur zijn gaan interesseren; of ze er nu anders naar kijken. Ook wil ik weten waar dat verschil dan in zit en welke ontwikkeling ze hebben doorgemaakt en of ze nu bijvoorbeeld ook anders kiezen voor een volgend boek.

Nu ga ik cijfers geven voor hun producten in de reader; ook voor de geplastificeerde werken. Ik ga vooral letten op die beleving. Een onvoldoende krijgen is er niet bij. Ik vind eigenlijk dat ik geen cijfer ervoor zou moeten geven, maar de leerlingen hebben dat nu eenmaal graag. Dat kan ik nu niet veranderen. Dat zit erin gebakken. Als ze het werk hebben ingeleverd en als ik groei bespeur doordat ze wat ze hebben bedacht na het lezen van het boek, dan heb ik mijn doel bereikt. Ik ga ervan uit dat geen een leerling heeft gedacht van 'Ik lever maar wat in,'want ze wisten dat het een samenwerkingsproject was, waarbij ze wisten dat anderen hun werk konden lezen of bekijken.

Alle vier de havo 4-klassen krijgen alle vier de readers te lezen. Ik stuur ze in de les door en de vraag zal zijn: welk boek zou je nu willen gaan lezen? Welk boek trekt je aandacht en waarom? De reader zal altijd in te zien zijn en als we het over literatuur hebben, haal ik ze er ook bij.

Tot slot spelen de readers ook een belangrijke rol in het boekencafé. Daar zullen alle opdrachten uitmonden. Opdracht 2 is namelijk: verbeeld wat je beleeft in een trailer, of een animatie, of met muziek.

Vooruitblik
Opdracht 3 is voor iedereen hetzelfde omdat dat in het programma zit. Dat kan ik verdedigen onder het kopje uitdaging, omdat het een betogende presentatie is. De leerlingen krijgen tien minuten om te vertellen wat ze van hun boek vinden. In dat betoog moet een aantal zaken de revue passeren. Op die manier leren ze weer anders naar het boek te kijken.

Op naar opdracht 2.

De powerpoint bij 'leesbeleving'

Praten over Literatuur/boek 1/leesbeleving

 Zo maar een paar opdrachten van de 10 uit de powerpoint gehaald waar de leerlingen uit konden
kiezen. Het draaide om leesbeleving en ik wilde differentiëren: van tekenopdrachten tot en met echte schrijfopdrachten.
De opdracht waarbij de leerlingen twee recensies mochten vergelijken is het meeste gekozen. De mindmap scoorde ook hoger dan de andere werkvormen. De leerlingen kiezen al snel voor het traditionele, maar gelukkig is er wel wat afwisseling. Het artistieke kwam er bij sommigen wel uit.

Ik plaats hieronder een paar voorbeelden van leerlingen die vooral visueel hebben gewerkt.
Ik heb een aantal mooie werkjes geplastificeerd voor de 'nabeleving'. Ik laat de leerlingen zelf erover vertellen en ik weet zeker dat ze dat appreciëren, omdat ze er hard voor gewerkt hebben en het gaat om 'POL'.  Uiteraard telt dat niet voor iedere leerling. Dat is het bekende verhaal.

De reünie

In het weekend aan de slag met de creatieve verwerkingsopdrachten van de havo 4-leerlingen

Ik kan er niet langer op wachten. In het weekend hierover meer! Zo ook komt boekopdracht 2 aan bod: animatie, trailer van een boek, et cetera...Het uitdagende is dat ik nooit weet wat ik zelf allemaal er weer bij verzin.
Centraal staat weer de beleving van een boek, zo ook het erover praten en op weg naar het boekencafé in mei/juni...wordt vervolgd!

Over de streep en Kagan met coöperatieve leerstrategieën in één les

De rapportvergaderingen komen eraan en ik wil de leerlingen uit mijn mentorklas havo 4 actief mee laten denken over wat hen te doen staat. Maar dat wil ik op een coachende manier doen en ik stuur mijn collega's de volgende mail:

Beste collega's,

Spontaan kwam ik op het volgende idee:

Ik heb 16 leerlingen die overgaan op dit moment, 3 leerlingen die uit moeten kijken en 8 leerlingen die echt als een baksteen zakken. 

Ik zeg nog niets over het doel. Ik ga de leerlingen indelen in drie groepen. 

Ik stel vragen aan de hele groep:

1. Waarop denken jullie dat deze indeling gebaseerd is? (daar komen ze snel achter) Ik doe dit, omdat ik wil dat ze voelen hoe het aan het eind van het jaar zal zijn. Dat gevoel wil ik wegnemen door ze de volgende vragen te stellen:

2 Hoe wil je dat het zal zijn dit jaar? Waar zou je willen staan? Waar wil je blijven? Waar voel je je goed? Ga maar. Dat vraag ik aan elke groep. 

Ga maar weer even terug, want het is nog niet zo ver. 

3. Wat moet je eraan doen om daar te komen, waar jij wilt zijn?

Deze vraag gaan ze in groepjes beantwoorden en opschrijven op A3-papieren. Daarna lezen ze elkaars papieren. 

Niet zo maar. 

Ik deel de groepjes in; ik heb per groep één leerling die zou blijven zitten, twee coaches die over zouden gaan en als het kan één leerling die zou kunnen blijven zitten. Dit idee van coaching in een groep heb ik gebaseerd op Kagan ('Coöperatief leren'). 

Ze gaan in op de vragen: wat moet ik hetzelfde laten? Wat kan ik verbeteren? Waar had ik succes? Waar kun je dat succes nog meer toepassen? Wat kan een ander mij voor advies geven? Daar maken ze een mindmap van met in het midden iets van succes verkrijgen, of wat ze willen verzinnen; een positieve kreet. Dit geldt allemaal voor de leerlingen die het goed doen, maar ook voor de leerlingen die het minder goed doen. 

Ik laat de leerlingen hun A3 ophangen en iedereen bekijkt  de papieren en maakt een verslag van hun voornemens. Die voornemens zouden ze thuis kunnen bespreken met hun ouders. Ik neem ze ook graag in om ze op deze manier te kunnen coachen. 

Hamvraag: wat heb je vandaag van jezelf geleerd? Wat neem je je voor? 

Het zou kunnen eindigen met: als ik zo te werk gaan zoals ik mezelf heb voorgesteld in het verslag, waar sta ik dan aan in de loop van het jaar? 

Natuurlijk zijn er ook nadelen te verzinnen. Gevoeligheid, etc. Maar ik denk door de leerlingen te laten meemaken waar ze kunnen staan, dat ze meer gemotiveerd zullen zijn. 

Ik wilde dit graag met jullie delen. 

Groetjes,

Astrid

De les is dezelfde dag gegeven en ik vind dat ik een succeservaring heb gehad, omdat de leerlingen met goede punten kwamen. Het vervolg is nu de coaching en het erop doorvragen. 

Het nadeel van vernieuwen. Advies: bedenk van tevoren de knelpunten

Zoals jullie weten vernieuw ik graag. Daar hoort een valkuil bij: de ander hoeft er niet in mee te gaan. Voorbeeld: huiswerk wordt nog steeds slecht gemaakt. Dat had ik bij de vorige opdracht in mijn les verweven: maar een klein aantal had zijn huiswerk af.
Het ging mij om leesvaardigheid en literatuur gemixt (zie vorig blog). Ik moet toegeven: ik was teleurgesteld. Maar die verwachtingen had ik wel ingebed in mijn lessencyclus van leesvaardigheid in een nieuw jasje. Ze moeten de opdracht alsnog maken voor in het leesvaardigheidsdossier. Alle opdrachten wil ik laten afvinken en ze kunnen zo beter reflecteren op wat ze gedaan hebben. Als je een opdracht niet gemaakt hebt, dan maken we die opdracht gewoon na de lessen. 'Ik doe dit niet om je te plagen, ik wil dat je je komende toets haalt.'
Dat is dan de keerzijde van vernieuwen: oude gewoontes van de leerlingen en dus ook van jezelf worden gehandhaafd en dat haalt er weer even de pret vanaf. Je spreekt het door met de mentor en je denkt er nog even over na.
Ik weet dat ik als taak heb de leerlingen expliciet uit te leggen waarvoor ik de dingen met hen doe die ik doe. Ik moet hun meekrijgen. Daarom doe ik dit. Ze verwarren vernieuwingen met chaotisch, omdat ze zelf moeite hebben om minder traditioneel te zijn en ze voelen weerstand omdat ik een actieve houding van hen vraag. Ze zijn dat niet altijd gewend.
In mijn kwetsbare houding vraag ik me af: moet ik een stapje terug doen of moet ik doorzetten? Ik besluit beide te doen. Ik zal de leerlingen uitleggen wat er aan de hand is. Dat is een stapje terug voor mijn  gevoel, omdat ik het alleen maar logisch vind dat dat ik de leerlingen vraag actief te zijn.

In mijn volgende blog vertel ik over een succeservaring van dezelfde dag.

Literatuur mixen met lees-, schrijf - en spreekvaardigheid

De toets leesvaardigheid voor havo 4 komt er weer aan. Deze wordt na de kerstvakantie gegeven. Ik wil de leerlingen ervan bewust maken dat ze bij alle vakken veel meer met lees -, schrijf - en spreekvaardigheid bezig zijn dan ze denken.
Ik besluit een tekst over literatuurgeschiedenis vanaf de middeleeuwen uit Laagland te pakken . Daarmee hebben ze meteen een herhaling van vorige week en worden termen zoals de Verlichting, de Renaissance, et cetera weer eens belicht. Ook onder andere het genre ridderroman  zullen ze beter begrijpen.
In paint ben ik aan de slag gegaan met een gescande versie en ik heb dit met de klassen behandeld. De rest van de tekst moesten ze ook zo behandelen (eerst individueel, dan samen) en van daaruit moeten ze gaan samenvatten op papier.

Vanwege de lengte van de tekst was het geen makkelijke opdracht. Mijn doel was de leerlingen ook om die reden extra uit te dagen. Ik kwam helaas tijd tekort. In de volgende les gaan we ermee verder.

Stand van zaken rondom boek 1 van de leerlingen uit havo 4

Nagenoeg alle werken zijn ingeleverd en de leerlingen hebben er met zoveel enthousiasme aan gewerkt! Dat is waar wij docenten denk ik voor staan! Van de vier havo 4-klassen die ik heb, heb ik geen een leerling horen mopperen. Ik heb alleen maar vragen mogen beantwoorden in de zin van: 'Is het zo goed? Kan het ook zo? ' Geweldig!
Dit enthousiasme deel ik graag met de leerlingen. Heel erg binnenkort vraag ik aan sommige leerlingen of ik een paar werkjes mag publiceren.
Nu komt boek 2 eraan. Ik vraag om visualiseren van hun boek in de vorm van een trailer of een animatie. Ook nu mogen ze de muziekles erbij inzetten. Het gaat om uitbeelden.
Dus ik ben benieuwd.
De aanpak van boek 2 bespreek ik deze week met praktijkvoorbeelden. Ik heb de leerlingen al gevraagd om te kijken of ze een partner kunnen vinden die ook hetzelfde boek gekozen heeft of nog gaat kiezen. Het is wel zo handig om dit samen aan te pakken.
Boek 3 wordt een betogende presentatie (wat technischer van aard, mag ook) en boeken 4 en 5 worden samen genomen voor een vergelijkingsopdracht.
Tot later!

Animatie bij het 'Twijfellied' van Joke van Leeuwen

https://www.youtube.com/watch?v=-0Zbujm_hd0

Nog even wat inspirerende foto's van de Dag van het Literatuuronderwijs ;-)

Joke van Leeuwen: Twijfellied

Twijfellied

Doe ik wat ik kan? 
Kan ik wat ik doe? 
Denk ik: kan ik wat ik doe dan voel ik mij zo moe.
Moet ik wat ik denk? 
Denk ik wat ik moet? 
Moet ik wat ik wil en doe ik wat ik moet wel goed?

Zeg ik wat ik wil? 
Wou ik wat ik zei? 
Wou ik ook bij jou wat jij zei dat je wou bij mij?

Hou ik dan van jou? 
Wou je dat ik zou? 
Weet ik dat ik zei dat ik het zou wanneer ik wou?

Weet ik wat ik ben? 
Ben ik wat ik weet? 
Weet ik wat ik ken en wat ik kon als ik dat deed?

Mag ik wat ik wil? 
Wil ik wat ik mag? 
Dacht ik wat ik wou en wat ik mocht dat ik dat zag?

Weet ik wat ik zie? 
Zie ik wat ik zul? 
Zul ik wat ik kannen zou en weet ik dat ik lul?

Wul ik wat ik kou? 
Kauw ik wat ik eet? 
Weet ik wat ik at en deed ik dat als ik dat deed?

Voel ik wat ik heb? 
Hoel ik wat ik veb? 
Zoel ik wat ik doe wanneer ik dee dat ik het deb?

Zoals ik dat zei 
zeik ik dat weer zo. 
Wul ik dat ik kon dat ik zol donken wat ik ko!

Ho...

Joke van Leeuwen
uit: Vier manieren om op iemand te wachten,
Querido 2001

http://www.poezie-leestafel.info/joke-van-leeuwen

Dag van het Literatuuronderwijs, 11 november 2014

De Dag van het Literatuuronderwijs was interessant en inspirerend. Het is niet alleen vanwege de liefhebberij literatuur dat ik er naartoe ging, maar ook vanwege de opdrachten voor de leerlingen van havo 4, die zoals je in mijn blog hebt kunnen lezen uit gaan monden in het boekencafé.

Joke van Leeuwen, de eerste gast van deze dag, opende met begeestering, de begeesterde docent en boekenlijst of boekenlust? De dag lag dan ook echt in het thema van de begeestering: geen boekenlijst meer, maar echt leesplezier. Wat moet, is niet fijn. Laat de leerlingen hun interesses ontdekken. Joke van Leeuwen las wat voor uit eigen werk en het meest inspirerend was haar gedicht 'Twijfellied' en vermakelijk was het gedicht 'Leesbegrip'. Indruk wekte ze ook bij mij door het boek 'Bezoekjaren'- het verhaal over een man uit de gevangenis die gedichtenbundels schreef, maar ze werden verbrand. Zijn vrienden hadden zijn gedichten uit hun hoofd geleerd en toen hij vrijkwam gaven zij zijn gedichten terug als cadeau. Het ging over de betekenis van literatuur, boeken lezen en dat het zo absurd is dat boeken zo ontleed worden waardoor je het verhaal niet meer ziet.

Annejet van der Zijl gaf een lezing en haar thema was dat je mag en kan dromen. Laat de leerlingen werken lezen die ze werkelijk interessant vinden vanuit hun belevingswereld. Ze had het over Sonny Boy en dat de mooiste vraag die ze van een leerling kreeg was of zij ook hetzelfde had gedaan als ze in Rika's schoenen zou staan: haar leven wagen om andere mensen te helpen. 'Want daar ging het om. Die leerling had het goed begrepen.'

Ik ben zoals eenieder naar drie bijeenkomsten gegaan. De eerste was 'Filmen van boeken'; de tweede werd het interview met de twee schrijvers Van Aalten en De Jong. Het ging over twee boeken die over een tijdperk gingen van meer dan 50 jaar en hoe zo'n boek dan tot stand is gekomen en hoe we er tegenaan kijken. Interessante vragen zoals 'De meeste schrijvers zijn fervente krantenlezers, hoe is dat bij jullie?' En ook hoe hun boeken tot stand zijn gekomen. Op de vraag of het boeken waren die op de lijst konden staan, was het antwoord 'Ja'. 'Leerlingen vinden het erg interessant om te weten wat er voor hen gebeurd is.''Moet een Reve bekeken worden vanuit het tijdsbeeld van waaruit hij bijvoorbeeld 'De avonden' heeft geschreven? 'Nee, dat is niet interessant in dezen. Dan kun je een Reve beter bespreken vanuit het begrip 'humor'. Dan kon je overigens beter Werther Nieland pakken boven De avonden. Humor speelt daar een belangrijke rol in en de leerlingen kunnen dat best hebben. De canon hoeft er niet af;  het gaat om de invalshoek en we moeten de leerlingen niet onderschatten.' 

Het derde bezoek bracht ik aan een jonge schrijver Peter Zanthing die vertelde over hoe hij een geïnteresseerde lezer werd, terwijl hij ook ooit een niet-lezer was. Zijn interesse begon toen hij boeken over sport mocht lezen. Eén zo'n voorbeeld was 'De voorzitter' van Giphart. Centraal stond laat de leerlingen vanuit hun interesse lezen en dan kom het lezen vanzelf, naarmate deze ouder wordt. Goodreads is een website die je helpt te plannen van alle boeken die je graag wilt lezen (http://www.goodreads.com/). 

De dag werd afgesloten met drie personen:  Maartje Wortel en Anne Soldaat lazen voor en zongen en tot slot was Arnon Grunberg aan het woord. Hij stelde centraal dat een schrijver niet de moraal vertelt en dat je als lezer niet  moet zien als zo hoort het, maar dat je deze moraal mag bediscussiëren, Een grappig effect had hij met zijn verhaal over het typetje Larson van Astrid Lindgren over de perzikenboom. Larson -het vliegende kereltje met de propeller op zijn rug stelde ook de moraal ter discussie en als voorbeeld nam hij de perzikenboom.  Larson at twee perziken en een ander beschuldigde hem van gulzigheid - waarop Larson zei: "Jij bent gulzig. Ik eet beide perziken op, ik geef jou de pitten. Jij plant ze en je hebt straks twee perzikbomen en ik heb niets!"Voor Grunberg was dat een grote inspiratiebron. Ook gaf de heer Grunberg aan dat echte lezers schrijvers in spe waren. 

Wat ik vooral meeneem van deze dag is het maken van een trailer of een animatie van een boek. Ik kan de leerlingen nu met meer achtergrondinformatie vertellen hoe ze dat aan kunnen gaan pakken. CKV ga ik ook raadplegen omdat ze ook daar gaan filmen. 

Deze dag was de moeite waard! 

Boekencafé binnen POL: Praten over Literatuur voor havo 4

14 november...spannend....eerste opdracht wordt verricht...hoe creatief zullen de leerlingen zijn??

De leerlingen reageren enthousiast en grappig. 'Oh, café, bier.' Ik voel me nog meer uitgedaagd om het boekencafé ten uitvoer te brengen. Dat ze er zulke geintjes over maken vind ik alleen maar positief. Het maakt ze toch nieuwsgierig.

Zoetjes-aan informeer ik de havo 4-leerlingen over het plan, wat voor mij extra uitdaging biedt, omdat ik nog lang niet weet hoe dat er omstreeks mei/juni uit gaat zien. Ik voel me totaal afhankelijk van het enthousiasme en de input van de leerlingen 4. Ze lachen een beetje als ik bescheiden vertel dat het een project is dat POL heet: Praten over Literatuur. En dat praten over literatuur elkaar motiveert om te lezen. En dan zeg ik er ook voorzichtig bij: "Wij zijn de enigen die hieraan werken!"Ik verwonder mezelf.

Ik krijg nog maar weinig 'hulp'of  'ja, ik heb dat ook gedaan en zo en zo moet je dat opzetten'-  uit het onderwijsveld. Het verwondert me dat er wel veel enthousiasme is en ik dacht dat ik het wiel niet hoefde uit te vinden, maar dat valt tegen en tegelijkertijd vind ik het totaal niet erg.

Plan 1 wordt 14 november door de leerlingen aangeleverd: een tijdschrift per klas. Materiaal voor en door de leerlingen over literatuur. Jammer dat ik hier mijn powerpoint niet kwijt kan. Toch maar een prezi met een link maken dan?

Ik wacht op de opdrachten en ik ga mooie voorbeelden op mijn blog plaatsen.

Ik ben benieuwd!

https://www.youtube.com/watch?v=4nPEbFeijko

Literatuur en muziek

Vandaag heb ik met de muziekdocent gesproken en ik heb de lijst met leerlingen gekregen die het vak muziek hebben gekozen als eindexamenonderdeel.
Ik ga hen vragen om hun tweede leesboek samen te laten gaan met muziek. Het genre is aan hen - wat ze kunnen en willen doen. De vormgeving laat ik aan hen over. uiteraard moet dat wat ze uitvoeren over hun leesboek gaan. Het thema, een samenvatting van het verhaal, geweldige personages of vreselijke personages, ze mogen er van alles mee doen.

Deze muzikale uitwerking kunnen ze opnemen en opsturen en in mei, wanneer het boekencafé een plaats krijgt. kunnen ze het ten uitvoer brengen. Ik denk dat ik tijd te kort kom.

Wij zijn  benieuwd wat het gaat worden.

Kagan en coöperatief leren en dat binnen de ontwikkeling van het idee van een boekencafé voor de leerlingen

Een duur boek, maar je hebt er ook wat voor: Coöperatieve leerstrategieën. Nee, er staat niet alleen nieuwe informatie in. Er staan veel didactieken in die we  al toepassen, maar het gaat meer om een manier van denken en om het integreren van deze didactieken in je lessen.

Wat neem ik ervan mee? Ik wil de leerlingen eigenaar maken van het literaire tijdschrift dat we als illustratief materiaal inzetten voor het boekencafé. Dit volstaat niet met 'maak een opdracht en lever deze in'. De goede stap had ik al gezet door de leerlingen te laten kiezen uit verschillende opdrachten. Hierdoor werk ik met meervoudige intelligentie en daarmee differentieer ik wederom.
Ik ga teams vormen van de week in havo 4 - want daar heb ik het over - en ik laat de leerlingen elkaar binnen de teams helpen met het keuzeproces ten aanzien van de opdrachten omtrent boek 2.  Dat wordt dus onderlinge coaching eventueel met inzet van spionnen ;-)  Daarna schrijft iedere leerling zijn/haar keuze op en geeft ook kort beargumenteerd weer op hoe hij/zij tot deze keuze is gekomen en welke stappen hij/zij nu gaat zetten om deze opdracht uit te gaan werken.

Om de leerlingen ook voor boek 2 te laten werken zorg ik voor de balans door niet iets nieuws te kiezen, maar ze kunnen nog een keuze maken uit alle opdrachten en ik voeg er nog één aan toe, nl. het filmen van een boek. Op 11 november 2014 ga ik naar de Dag van het literatuuronderwijs en ik laat me informeren over filmen over boeken. Ik heb er zin in.

Boek 3 wordt sowieso een betoog (valt ook onder mijn project POL = Praten over Literatuur). Ik benadruk er nog eens bij dat ik naar het boekencafé toe werk. De leerlingen zijn het niet gewend en ik wil dat ze met eigen materiaal aan de gang gaan zodra het moment daar is: boekencafé. Ik schat nog steeds in: mei/juni.

De boeken 4 en 5 staan nog open: met CKV heb ik gesproken over het zogenaamde familieportret. Zo ook ligt er het idee van muziek samen laten gaan met literatuur. Uit de boeken kunnen ze een portret aanschouwelijk maken van een familie die in een boek/de boeken omschreven staat of ze maken iets muzikaals. Dat kan een rap zijn of wat de leerlingen op dat moment bezighoudt bij muziek. Ik laat dat nog open. Dit behoeft verdere uitwerking.

Dit alles zou samen moeten komen in het boekencafé. Uiteindelijk is dit ook nog een vooroefening op het mondeling in havo 5.

Tot zover de ontwikkelingen.

Mochten er ideeën zijn, aanvullingen, soortgelijke ervaringen. Ik hoor het graag!

Nog even over deze blogspot:
Het is inmiddels 24 oktober 2014 en ik voel me uitgedaagd om verder te gaan met Blogger. Als docent Nederlands wil ik meer delen met geïnteresseerden wat we zoals in het onderwijs tegenkomen. Dat gaat dan over opdrachten voor de leerlingen; interessante literatuur die ik tegenkom; schitterende leservaringen, maar vooral onderwijsvernieuwende ideeën.
Ik ga dit jaar met vier topics aan de gang:
1. een boekensalon voor havo 4 of een boekencafé, of een literair café. Terwijl ik dit schrijf bedenk ik al dat ik de leerlingen erg graag wil vragen wat zij dan prettig zouden vinden als het gaat om praten over boeken en de leesomgeving. Ik werk dat nog uit. 
2. Leesvaardigheid wil ik graag vernieuwen door een reader samen te stellen met actuele teksten teksten met algemene onderwerpen op verschillende niveaus. Het begin moet het examen zijn (waar werk ik als leerling en docent naar toe) en daarna moeten er allerlei opdrachten gegeven worden, gekoppeld aan de weg naar het examen en dus ook differentiatie.
3. Dit blog op zich. Netwerken. Uit zijn op reacties en het delen van ervaringen via dit blog. 
4. Voor mijn collega's wil ik graag beschrijven wat ik aan literatuur tegenkom. Zal dat een nieuwsbrief zijn of artikelen via intranet op school?? Mij lijkt een blog interessant. 
Hiermee wil ik me de komende tijd bezig houden. Schrijf je in; deel ideeën; stel vragen, et cetera. 
Wordt vervolgd...

Eergisteren heb ik me opgegeven voor het tijdschrift 'Boek-delen'. Dit tijdschrift kwam ik tegen via de website van Levende Talen.: http://www.deboekensalon.nl/boekdelen. Ik hoop door dit tijdschrift nog meer geïnspireerd te worden om over boeken te gaan praten, maar dan met de leerlingen van havo 4.
Gisteren kreeg ik al een eerste tijdschrift aan. Je kunt allerlei teksten ontvangen van schrijvers en er wordt ingegaan op zowel nieuwe als oudere literatuur. Ik geeft mijn lidmaatschap op dit tijdschrift een kans. Ik besef steeds meer, dat het praten over boeken erg actueel is.

Wie heeft er ideeën over hoe een literair café op school uitgevoerd kan worden?

Beste allemaal,

Wie heeft er ervaring met het opzetten van een boekencafé? Het valt onder ‘Praten over Literatuur ‘ (POL) en dus valt het onder taalvaardig bezig zijn.

Ik ben dat voor havo 4 aan het organiseren en ik bouw het op met de vijf boeken die de leerlingen gaan lezen dit jaar. 

Periode 1: leesbeleving (drie voorbeelden zie foto) n.a.v . een boek

Periode 2: rap/filmpje

Periode 3: betogende presentatie n.a.v. een boek

Periode 4: alles verwerkt in een boekencafé met boek 4 en 5

(1 lesuur per klas in een aangekleed lokaal)

Ik hoop dat jullie adviezen kunnen geven ofwel dat jullie zelf geïnspireerd raken.

Alvast bedankt voor de reacties!!

Groetjes,

Astrid Willemse
awillemse@k-s-e.nl